โรคฟันดุเกิดขึ้นได้กับเด็กตั้งแต่เด็กวัยทารก ผู้ปกครองต้องหมั่นตรวจเช็คสุขภาพช่องปากของเด็ก หมั่นทำความสะอาด แปรงฟันอย่างถูกวิธี เพื่อลดการเกิดฟันน้ำนมผุ เนื่องจากพบว่าเด็กอายุไม่ถึงขวบฟันน้ำนมเริ่มผุแล้ว ปัญหาฟันผุเกิดจาก 3 ปัจจัย ได้แก่ แบคทีเรีย น้ำตาล และฟัน เมื่อปัจจัยทั้งหมดมาประกอบรวมกันในระยะเวลาหนึ่งก็จะทำให้เกิดฟันผุ

1.แบคทีเรีย
แบคทีเรียมีอยู่ในขี้ฟัน ทุกคนมีขี้ฟันเกิดขึ้นทุกๆ นาที การแปรงฟันให้สะอาดทุกวัน วันละ 2 ครั้ง จะช่วยลดปริมาณแบคทีเรียในช่องปากลง หากแปรงฟันไม่สะอาดจำนวนแบคทีเรียก็จะมีสะสมมากขึ้น นอกจากนี้ เด็กๆ ยังอาจได้รับเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้ฟันผุเพิ่มขึ้น จากผู้ใหญ่ที่มีฟันผุผ่านการเป่าอาหาร หรือชิมอาหารก่อนนำมาป้อนน้องได้ด้วยเช่นกัน

2.น้ำตาล
อาหารหลักของเด็กเล็กก็คือนม ซึ่งนมทุกชนิดมีน้ำตาลแลคโตสเป็นองค์ประกอบ ยิ่งถ้าเป็นนมรสหวานต่างๆ ด้วยแล้ว เด็กก็จะได้รับน้ำตาลซูโครสของโปรดแบคทีเรียเพิ่มเติมลงไปอีก ส่วนขนมหวานก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุ

3.ตัวฟัน
ตัวฟันที่สร้างมาแบบไม่แข็งแรงสมบูรณ์จะมีความเสี่ยงให้ผุง่ายกว่าปกติ ซึ่งคุณหมอฟันที่ตรวจฟันให้น้องสามารถบอกได้ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วฟันของเด็กถูกสร้างมาแข็งแรงเพียงพอต่อการใช้งานได้อย่างปกติแน่นอน

มีเด็กจำนวนน้อยรายมากที่เป็นโรคบางอย่างตั้งแต่กำเนิด หรือถูกรบกวนกระบวนการสร้างฟันตั้งแต่อยู่ในครรภ์ จึงส่งผลให้ฟันน้ำนมสร้างมาอย่างไม่แข็งแรงสมบูรณ์ แต่นี่ก็ไม่ใช่เหตุผลที่ปล่อยให้เด็กฟันผุ เพราะแม้ว่าจะมีฟันไม่แข็งแรง แต่หากสามารถดูแลป้องกันฟันผุได้ถูกต้องและเต็มที่ ฟันซี่นั้นก็จะไม่ผุได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ฟันทุกซี่ที่เพิ่งขึ้นในช่องปากแม้จะสร้างมาแข็งแรงสมบูรณ์ดีตามปกติ การสะสมแร่ธาตุก็ยังไม่เต็มที่ ซึ่งแคลเซียมในน้ำลายนี้เองจะช่วยเสริมสร้างแร่ธาตุให้ผิวฟันต่อ ความแข็งแรงก็จะมากขึ้น ฟันของเด็กๆ ที่ขึ้นใหม่ จึงมีความเสี่ยงที่จะผุมากกว่าฟันที่ขึ้นในช่องปากมานานแล้ว

เด็กฟันผุป้องกันได้อย่างไรบ้าง โดยพิจารณาตาม 3 ปัจจัยที่ทำให้ฟันผุ ดังนี้

ป้องกันแบคทีเรีย  คุณแม่แปรงฟันให้ลูกไม่ได้ การที่เด็กเล็กๆ ไม่ยอมให้แปรงฟันเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นอยู่เสมอ เด็กมีอาวุธทรงพลังอย่างเดียวคือเสียงร้องไห้ หากลูกร้องแล้วแม่ไม่กล้าแปรงฟันให้ลูก ลูกก็จะร้องทุกครั้งที่ถูกแปรงฟันเพื่อจะได้ไม่ต้องแปรง ขี้ฟันก็สะสม แบคทีเรียเพิ่มพูน มีโอกาสเกิดฟันผุและเหงือกอักเสบแน่นอน

การกินน้ำตาล  อาหารหลักของเด็กเล็กช่วงขวบปีแรกคือนม ในนมทุกชนิดมีน้ำตาล การดูดนมแล้วหลับไปหรืออมนมคาบค้างก็จะเพิ่มความเสี่ยงมากขึ้น ยิ่งเป็นนมขวดหรือนมผสมน้ำผึ้ง ฟันผุก็จะยิ่งรุนแรงรวดเร็วมาก

ตัวฟันของเด็ก  ไม่ว่าฟันจะสร้างมาแข็งแรงหรือไม่ ไม่ใช่ปัญหาหลัก แต่น่าจะเพราะฟันอยู่ในปากเล็กๆ ที่ทั้งแคบและมืด ง่ายต่อการซ่อนตัวหากเจ้าของไม่ยินยอมให้ดู แถมมีหลายด้านทั้งด้านหน้า ด้านหลัง ด้านใน ซอกฟัน ทำให้มองเห็นยากขึ้นไปอีก ยิ่งถ้าเม้มเกร็งปากและแก้มด้วยแล้ว โอกาสในการเห็นฟันแทบจะไม่มีเลย รวมถึงตอนแปรงฟันที่หัวน้อยๆ ของลูกหันไปหันมาด้วย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นอุปสรรคต่อการแปรงฟันให้ลูก ซึ่งคุณแม่บางท่านอาจจะยังไม่เคยได้เห็นฟันของลูกชัดๆ ทั่วทุกซี่เลยก็เป็นได้

ไม่มีพ่อแม่คนไหนอยากให้ลูกมีฟันผุ นึกย้อนไปถึงวันที่เฝ้ารอเห็นฟันซี่แรกของลูกขึ้นเป็นซี่ขาวๆ เล็กๆ สวยงาม ทุกคนตื่นเต้นดีใจ ธรรมชาติให้เรามาสวยแล้ว เราต้องดูแลต่อให้ดี ขอแค่แม่อย่าเผลอใจ หรือใจอ่อน ต้องหนักแน่นกับการดูแลฟันลูกตั้งแต่ฟันเพิ่งขึ้น ลูกก็จะมีฟันขาวสวยให้คุณแม่ชื่นชมไปนานๆ  (โดย ทพญ. กมลชนก เดียวสุรินทร์)

 

ติดตามเรื่องราว Kids ได้ที่  dennisandlavery.com